Zaterdag 24 augustus 2013: Belaga, Sarawak

Half acht, we melden ons bij Daniel’s guesthouse. Natuurlijk moet er nog van alles gebeuren. Benzine halen voor de aanhangmotor, maar ja de benzinepomp is nog gesloten. Geduld, geduld….. Uiteindelijk zitten we even na achten in de boot. Een kleine open boot, een soort lange houten kano. De trip doet ons erg aan ons avontuur in Suriname denken. Het water in de rivier is erg bruin, dat komt door alle activiteiten hier in en rondom het water. Er wordt heel vele hout gekapt, en er komen palmboom plantages voor terug. Voor de palmolie-industrie. Maleisië is de grootste product van de palmolie ter wereld, 40% komt  uit Maleisië. Het is erg jammer dat de natuur daarvoor moet boeten.

Vandaag hebben we Thomas als gids. Thomas brengt ons veilig naar het dorp van de Kayan stam. We hebben twee 10-kilo zakken als rijst mee, en de aanbevelingsbrief van Daniel. Met behulp van Thomas moet het zo goed komen.

Na een uurtje zijn we er. We klimmen aan wal. Thomas gaat op zoek naar de nieuwe chief. We moeten wachten en geduld hebben. Onze twee zakken rijst worden opgepakt door twee sterke mannen, de rijst wordt op de schouders gehesen en verdwijnt. Waarheen? Geen idee. Even later komt Thomas terug. Hij heeft slecht bericht. We mogen het dorp niet in en zijn niet welkom. Waarom? Geen idee. Thomas kan het verder niet uitleggen, hij is zelf van een andere stam en heeft  hier verder geen kennissen. Jammer, we draaien ons om en lopen terug. En dan ….. komt er opeens iemand. Het is toch goed, we zijn welkom. Of we hem maar willen volgen. We kijken elkaar ongelovig aan, grijnzen en gaan gauw het dorp in.

Er staan hier een aantal longhouses. In de longhouse waar de chief woont, ligt hij opgebaard op de veranda voor zijn huis. Dit is de 8^ste dag na zijn overlijden en vandaag wordt de chief begraven. De naast  familie draagt witte kleding,wit is  de kleur van de rouw. We zitten naast zijn schoonzoon, hij is getrouwd met de oudste dochter en kind van de chief. Hij blijkt de grootste kanshebber te zijn om de nieuwe chief te worden. Frans praat honderduit, en we krijgen uitleg over alles wat er gebeurd. De vrouwen, met name de oudere vrouwen, van deze stam hebben allemaal grote gaten in hun oren. De oorlellen zijn uitgerekt door zware oorbellen, de armen van elleboog tot aan de handen zijn zwart getatoeëerd, de voeten zijn ook getatoeëerd. Hoe meer tatoeages, hoe belangrijk en mooier.

Er worden flink veel handjes geschud. Naast mij zit mister Green, maar hij spreekt geen Engels, al doet hij vreselijk zijn best. Als hij iemand een woord Engels hoort zeggen, herhaalt het woord. Hij heeft geen idee waar het over gaat, maar ik knik maar op tijd instemmend mee.

Dan is het voor de maaltijd,  het hele dorp eet mee, wij ook. En na de maaltijd begint de begrafenis. De Kayan zijn christenen, de doden worden begraven, er is een priester voor de christelijke rituelen maar ook lokale rituelen vinden plaats. Eén van de vrouwen begint te zingen, nou ja het klinkt meer als jammeren. Als eerbetoon aan de overleden chief. Andere vallen in.

De kist met het lichaam wordt gezegend, het kruis (de grafsteen) wordt ook gezegend, in een grote optocht wordt de kist door het dorp gedragen, en uiteindelijk naar het water. Daar ligt een mooi versierde boot (kano), de kist gaat erin, en de dode met de naaste familie gaat naar de begrafenis die een eind verder stroomopwaarts is. De rest van het dorp en wij blijven achter. We praten nog wat na met een aantal mensen, en dan stappen we in onze eigen kano, Thomas brengt ons weer terug naar Belaga.  

Zondag 25 augustus 2013: Miri, Sarawak

Wederom, gaat de wekker vroeg. Om half acht zitten we in een 4-wheel drive. We gaan verder, naar Miri. De weg hier is zo slecht, dat je alleen verder kunt met een 4-wheel drive. We denken dat het nog wel mee valt, maar nee. De weg is heel slecht, vol met gaten en kuilen. Het is slechts 100 km naar de grote weg, waar we een bus naar Miri oppikken, maar we doen er 4 uur over. Het is af en toe best beangstigend, maar gelukkig is onze chauffeur erg ervaren. Hij rijdt deze route elke dag, als-ie tenminste klandizie heeft.  Zonder kleerscheuren komen we bij de grote weg, en een half uurtje later zitten we in een comfortabele bus, het is gedaan met het hotsen en klotsen.

Maandag 26 augustus 2013:  Miri, Sarawak

De overgang tussen Miri en Belaga is groot. Is in Belaga alles na zes uur ’s avonds gesloten en uitgestorven,  Miri is een grote drukke stad met 270.000 inwoners. En dus met alle luxe en gemak die daarbij hoort. We nemen het ervan, ik ga eens naar de kapper. Deze keer wordt ik niet geweigerd, in Kapit had ik het ook geprobeerd, maar daar zag de kapper het niet zitten, dat vreemde rare Europese haar, nee daar begon ze niet aan. Maar hier is het geen probleem.

Aan het eind van de middag  nemen we een massage, het blijkt een stevige massage te zijn. Frans vindt het wel lekker, maar ik voel me redelijk gesloopt. Ik weet niet of het wel voor herhaling geschikt is.

Dinsdag 27 augustus 2013: Mulu, Sarawak

Om acht uur zitten we in de taxi, op weg naar het vliegveld. We nemen het vliegtuig vandaag, naar Mulu National Park. Mulu staat bekend om zijn grotten, de grootste grotten van de wereld. Het ligt midden in tropisch regenwoud.  Waarschijnlijk is nog lang niet alles ontdekt, en er is slechts een klein gedeelte toegankelijk voor publiek, en dan alleen nog onder begeleiding van een gids.

Alleen te bereiken per vliegtuig. Het is een half uur vliegen van Miri, om tien uur landen we in Mulu. Vanuit de lucht ziet het regenwoud er ondoordringbaar uit.

We merken goed dat we in de tropen zijn, het is vochtig, heet en klam. Niets wordt eigenlijk echt droog, overal hangt een muffe geur. De kamers zijn vaak een beetje smoezelig en beschimmeld. Zo ook hier in Mulu. We konden geen kamer meer krijgen, maar nog wel twee bedden op de slaapzaal.

We melden ons bij het kantoor, Bian neemt alles (zakelijk maar plezier) met ons door.

We starten gelijk met de grotten. ’s Middags is Susan onze gids, we gaan naar de Deer Cave en Lang Cave. Ze zijn prachtig, Lang is klein maar mooi. Vol met stalactieten en stalagmieten. Deer Cave is groot, erg groot en ruim. Er stroomt een rivier doorheen. En het stinkt er. Er huizen 2 tot 3 miljoen vleermuizen in deze groot. Dus de grond ligt vol met guano, oftewel vleermuizenpoep. In sommige landen is dit erg kostbaar, maar hier niet. Deze vleermuizen eten elke 15 ton aan insecten, tja en wat je eet moet er ook weer uit.

’s Avonds tegen zonsondergang komen de vleermuizen naar buiten, dus we zitten braaf te wachten op dit natuur fenomeen. Maar het valt een beetje tegen. Er komen deze avond niet al te veel naar buiten, misschien te bewolkt of de dreigende regen. Want ’s avonds komt de regen met bakken naar beneden, in de verte is er onweer en weerlichten….

Woensdag 28 augustus 2013: Mulu, Sarawak

Wat staat er vandaag op het programma? Juist ook vandaag gaan we grotten bezoeken, dit keer de Cave of the Winds en Clearwater Cave. We stappen in een longboot. Vandaag is Henry onze gids. Het is een uitstekende gids, Henry is erg geïnteresseerd in ‘grottologie’ en kan heel veel en geanimeerd vertellen over het ontstaan van de grotten. 

We stoppen  eerst om Batu Bungan, een dorpje van de Penan stam. Vroeger waren dit nomaden, maar de overheid wil eigenlijk dat deze mensen zich permanent vestigen, en ‘dwingt’ ze hier in een nederzetting. De nomaden traditie valt niet helemaal te stoppen, we raken aan de praat met Henry. Henry vertelt dat zijn broer nog steeds leeft volgens de Penan traditie. Hij leeft in een kleine groep, ongeveer 10 mensen, en ze trekken van gebied naar gebied. Zolang er voedsel is blijven ze op een plek, anders trekken ze verder. De Penan kan niet schrijven, niet lezen, ze leven volledig van het regenwoud. Ze communiceren via tekens bijvoorbeeld een tak die afgebroken word, Henry weet zo altijd waar zijn broer is.

We maken kennis met Henry’s vader. Hij heeft grote gaten in zijn oren, vroeger bewaarden ze zo hun tabak en het is een schoonheidsideaal. Zonder gaten in je oren ben je niet mannelijk genoeg voor de vrouwen. Henry’s moeder had ook hele lange uitgerekte oorlellen met gaten. Maar ze heeft dat laten afknippen in het ziekenhuis. Als we even later zijn moeder treffen zijn haar oren er (helaas?) normaal uit.

We stappen weer in de longboot. Volgende stop is Cave of the Winds. Wederom een prachtige grot, vol met stalactieten en stalagmieten. King’s Chamber is één en al pracht waar we met verbazing doorheen lopen. Na Cave of the Winds is het de beurt aan Clearwater Cave. Hier stroomt een grote rivier doorheen, het water heeft de grot zijn vormgegeven.

We gaan terug met de longboot, de regen komt vandaag vroeg. Halverwege de middag stort een tropische bui zich leeg over Mulu.

Donderdag 29 augustus 2013: Mulu, Sarawak

Vandaag hebben we geen toer geboekt, we toeren lekker zelf. Mulu is erg mooi, maar erg duur. Je moet voor alles betalen, en veel mag je niet op je eigen houtje ondernemen.

Voor de meeste Maleisiërs zelf is het niet te betalen.  

We gaan de valley loop doen, en wandeling van 8 kilometer door tropisch regenwoud. Het is een prachtige wandeling, het is er rustig, er zijn weinig mensen. Precies wat we willen. We hebben onze lunch meegenomen onderweg. De omgeving is prachtig, heel erg groen, fantastische bomen en andere tropische planten maar we zien geen wild. Ik denk dat we teveel lawaai maken. Halverwege de middag zijn we weer terug. En zoals we gewend zijn begint het in de loop van de middag weer lekker te regenen, en nieuwe tropische regenbui kondigt zijn aan.

Vrijdag 30 augustus 2013: Miri, Sarawak

Na 4 dagen verlaten we Mulu, jammer, maar ook aan het bezoek van dit prachtige natuurpark komt er voor ons een einde. We gaan weer terug naar de grote bewoonde wereld. Weer terug naar Miri.

Vlak na de middag nemen we het vliegtuig terug. Vanwege het slechte weer, hoe kan het ook anders wederom een tropische regenbui, heeft onze vlucht een uurtje vertraging. De vlucht verloopt prima, en om half vier landen we in Miri. We nemen een taxi en zoeken het ons bekende hotel op. De Central Inn. Gelukkig hebben ze nog een plekje voor ons in de herberg.